Historia Atlas Copco

Z Encyklopedia pneumatyki

1873-1890: Imponujący początek

Według pierwszego statutu firmy z 21 lutego 1873 celem AB Atlas była produkcja i sprzedaż wszelkiego rodzaju materiałów do budowy i eksploatacji kolei, a także stworzenie niezbędnych warsztatów. Po debiucie na rynku firma AB Atlas miała niezwykle dużą liczbę akcjonariuszy ( 50 osób), z których żaden nie miał więcej niż 10% kapitału zakładowego. Największym udziałowcem była rodzina Wallenbergów, która poprzez swój bank Enskilda w Sztokholmie mogła udzielać spółce znaczących pożyczek.

Inicjatorem założenia spółki był 36-letni inżynier Eduard Fränckel, który został jej pierwszym dyrektorem zarządzającym. Swoją wizją podzielił się z przemysłowcem D.O. Francke i finansistą A.O. Wallenberg'iem. Obaj panowie zainteresowali się projektem. Zakupili dużą działkę w Sztokholmie rozpoczynając budowę imponującej fabryki. Współczesne sprawozdania na temat przemysłu chwalą pierwszą fabrykę Atlas'a za wszechstronność i zaawansowane rozwiązania techniczne.

Na samym początku Atlas przejęła jednego z największych producentów pojazdów szynowych w kraju, firmę Söner Ekenbergs w Södertälje. W 1875 przyszła Atlas Copco zatrudniała już 780 pracowników. Cała produkcja odbywała się zgodnie z obowiązującymi normami. Firma Atlas była największą operacją inżynieryjną w tym okresie w Szwecji.

Pojawiają się problemy

Atlas copco 1.jpg

Mimo, że wyniki w pierwszych latach wskazywały na świetlaną przyszłość spółki, czekały ją poważne problemy. Wkrótce stało się jasne, że Atlas został stworzony na zbyt dużą skalę.

Produkty Atlasa nie mogły być sprzedawane z odpowiednim zyskiem, firma nie była w stanie konkurować z mniejszymi i bardziej efektywnymi producentami pracującymi dla kolei. Zarząd spółki podjął szereg kroków w celu wytworzenia bardziej rentownych produktów zamiennych. Tymi produktami były stałe konstrukcje takie jak mosty, struktury budynków i wieże kościelne. AB Atlas zbudowało min. otwarty w 1878 r. most Vasa w Sztokholmie i otwarty w 1906 r. most św.Eryka.

W 1883 roku 30-letni Knut Wallenberg wraz z dyrektorem banku Enskilda zastąpił swojego ojca "u steru" Atlas'a. Do tej pory, przez kilka kolejnych lat firma przynosiła straty. W 1887 roku Eduard Fränckel został zmuszony do opuszczenia firmy, a nowym dyrektorem zarządzającym został mianowany Oscar Lamm. W 1890r z powodu sytuacji gospodarczej firma AB Atlas uległa likwidacji. Została jednak odbudowana znowu dzięki pomocy finansowej Wallenberg'ów i banku Enskilda.

Lata restrukturyzacji 1891-1916: Zmiana kierunku

Przed przystąpieniem do likwidacji, zarząd Atlas'a rozpoczął strategiczny zwrot w kierunku wytwarzania bardziej zaawansowanych produktów, takich jak silniki parowe i obrabiarki. Na przełomie wieku nadal około połowy zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa poświęcano produkcji wagonów kolejowych. Jednak w ciągu ostatnich lat funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo (przed rokiem 1917), zestaw oferowanych przez firmę produktów uległ zmianie. Era urządzeń kolejowych zbliżała się do końca. Produkcja wagonów została zatrzymana ostatecznie 1911 roku. Firma Atlas skupiła się na bardziej obiecujących obszarach rynku i rozpoczęła produkcję dobrze zaprojektowanych obrabiarek i kół pasowych ze stali.

Produkty z potencjałem

Atlas copco 2.jpg

Tuż przed rozpoczęciem I wojny światowej, firma Atlas weszła w nowe obszary produktów o dużym potencjale: sprężarki i maszyny na sprężone powietrze. Dzięki własnej linii produkcyjnej firma stworzyła młoty pneumatyczne, które wkrótce stały się bezcennymi narzędziami, na które ,tak jak na części zamienne do nich, zapotrzebowanie stale rosło.

Rzemieślnicy o wysokich kompetencjach otrzymali zadanie sporządzenia kopii z prototypów stworzonych przez projektantów. Narzędzia zostały rozwinięte dzięki intensywnej współpracy między ich użytkownikami, projektantami i rzemieślnikami. Opinia o narzędziach Atlasa, ich wysokiej wydajności i niezawodności, zaczęła rozprzestrzeniać się tworząc spontaniczne zapotrzebowanie na nie, u innych szwedzkich firm.

Już w 1901 roku, pierwsze młoty pneumatyczne i wiertarki zostały oficjalnie wprowadzone na linie produkcyjne Atlas'a. Gustaf Ryd był innowatorem pierwszych młotów pneumatycznych. W 1904 roku została wyprodukowana sprężarka tłokowa, w 1905 pierwszy pneumatyczny sprzęt do wiercenia w kamieniu, a w 1910 Gustaf Andersson rozbudował młoty pneumatyczne do zaawansowanej konstrukcji zasilanej silnikiem z zaworem tłoczkowym. W 1909r nowym dyrektorem zarządzającym firmy Atlas został Gunnar Jacobsson, który rozszerzył ofertę pneumatyki o nowe narzędzia i sprężarki powietrza.

Fuzja i ekspansja międzynarodowa 1917-1949: AB Diesels Motorer

silnik Rudolfa Diesla

W 1898 roku uzyskano prawa do produkcji opatentowanego silnika Rudolfa Diesla. W tym celu założono nową firmę o nazwie AB Diesels Motorer. Inżynierowie umiejętnie doskonalili oryginalny licencjonowany produkt, który był bardzo surowy.

W 1906 roku młody inżynier o nazwisku Jonas Hesselman dokonał innowacji tworząc mechanizm cofania silnika Diesla. Dzięki temu pomysłowi otworzył się rynek dla dużych silników diesla montowanych na statkach.

Przełom dla AB Diesels Motorer przyszedł w 1912 roku, częściowo dzięki wydarzeniu, w które spółka została pośrednio zaangażowana. Rok wcześniej, norweski badacz Roald Amundsen dotarł do zatoru lodowego wokół bieguna południowego. Jego statek "Fram", był wyposażony w 180-konny silnik, który pracował idealnie w trudnych warunkach. W drodze powrotnej z bieguna, Amundsen wysłał telegram do Diesels Motorer o treści: "Z silnikiem Diesla doskonałe". Zainspirowało to pracowników Diesels Motorer, aby nazwać wszystkie swoje silniki mianem "Polar". W 1917 roku Atlas AB połączyła się z AB Diesel Motorer, stając się AB Atlas Diesel. W tym samym czasie zatrzymano produkcję parowozów. Atlas wydał 174-ty, ostatni parowóz w 1917 roku.Połączone spółki cieszyły się dużym popytem na swoje produkty do depresji roku 1920.

Lata wojny

W chwili wybuchu I wojny światowej, firma Atlas miała już spore dochody z eksportu dzięki sieci zagranicznych biur sprzedaży. W czasie wojny sieć upadła, a eksport narzędzi pneumatycznych został zatrzymany. W latach powojennych, firma Atlas Diesel skupiła więc swoje wysiłki na rozwoju i eksporcie silnika diesel'a.

W 1924 roku Atlas Diesel w celu zwiększenia płynności i zmniejszenia kosztów odsetek, postanowił sprzedać niektóre budynki i akcje. Większość ziemi w centrum Sztokholmu, gdzie pół wieku wcześniej wybudowano warsztaty Atlas'a została sprzedana. Najbardziej dochodowe działy firmy tj. produkcja sprężarek, narzędzi pneumatycznych i silników z zapłonem samoczynnym, zostały przeniesione na południowy wschód od Sztokholmu, do miejscowości Sickla. Mniej opłacalne takie jak dział blachy, produkcji sprzętu transportowego i stolarnię całkowicie zamknięto.

Więcej sprężonego powietrza

Mimo położenia nacisku na silniki Diesla, to właśnie produkty związane ze sprężonym powietrzem odnosiły największy sukces przynosząc dochody.

Zasada ścisłej interakcji z odbiorcą w trakcie rozwijania swoich narzędzi pneumatycznych doprowadziła do wielu ważnych odkryć. W roku 1910 Gustaf Andersson opracował młoty pneumatyczne o zaawansowanej konstrukcji wyposażone w silnik z zaworem szpulowym. W 1930 David Roos opracował wysokowydajny lekki kompresor typu łopatkowego. W 1933 r kolejnymi wynalazcami okazali się Herman Pyk i John Munck, którzy opracowali przenośną sprężarkę z bezpośrednim wtryskiem oleju.

Szwedzka metoda

W 1936 roku Atlas Diesel przedstawił swoją lekką i wytrzymałą jednoosobową wiertarkę pneumatyczną do wiercenia w skale. Zastosowano w niej opracowane przez Erik'a Ryd'a sterowanie nożne, za pomocą pedała pneumatycznego, a także wiertło z węglika wolframu. Zwiększyło to wydajność i zracjonalizowało zużycie powietrza.

Po zakończeniu wojen światowych firma Atlas rozpoczęła intensywne prace nad zwiększeniem eksportu. W powojennej Europie konkurencja była spora, a ceny urządzeń wiertniczych wyjątkowo niskie. Dyrektor generalny firmy, którym był w tym czasie Walter Wehtje uświadomił sobie że Atlas ma do zaoferowania klientom coś więcej niż narzędzia do wiercenia. Firma Atlas zaprezentowała swoją "szwedzką metodę", umożliwiającą obsługę całego procesu wiercenia w skale, przez jedną osobę. Metoda wkrótce stała się znana całemu światu, jako doskonałe i wydajne rozwiązanie w technologii wiercenia kamienia.

Światowa sprzedaż i serwis

Szwedzka metoda oferowała oczywiste zalety w stosunku do produktów konkurencyjnych na rynku światowym. Wyćwiczeni w wierceniu pracownicy i inżynierowie zostali rozesłani po całym świecie, aby prezentować metodę bezpośrednio u klientów. Łatwo przekonali ich do jej wyższości nad innymi metodami.

Mimo innowacyjności swojego produktu, Atlas Diesel chcąc utrzymać wysoką sprzedaż na świecie, musiała otworzyć przedstawicielstwa na rynkach lokalnych. Zarządzono niezwłoczne utworzenie ponad 20 nowych firm handlowych. Dzięki tej strategii w drugiej połowie 1940 roku sprzedaż produktów z branży sprężonego powietrza wzrosła 10-cio krotnie.

Koniec ery Diesla

Produkcja silników Diesla stopniowo traciła na znaczeniu, i została zatrzymana ostatecznie w 1948r. Atlas Diesel wyprodukował do tego czasu 5 447 silników Diesla.

Koncentracja na projektowaniu i rozwoju 1950-1969: Atlas Diesel staje się Atlas Copco

Atlas Diesel skoncentrował się całkowicie na sprężonym powietrzu, rozpoczynając swoją podróż w kierunku światowego lidera w tej dziedzinie. Objawiło się to w 1956 roku poprzez zmianę nazwy firmy na Atlas Copco. "Copco" oznacza Compagnie Pneumatique Commerciale, od belgijskiej spółki zależnej. W tym samym roku Atlas Copco nabyło inną spółkę z Belgii - Arpic Engineering NV. Moce produkcyjne firmy Arpic zostały znacznie rozszerzone w 1960, czyniąc ją jedną z największych producentów sprężarek na świecie.

Na początku lat 50-tych Atlas Copco podlega radykalnemu rozwojowi technologii sprężania. Jest to nie tylko kwestia rozwoju i ulepszania istniejących technologii, w ścisłej współpracy z klientami, ale również podjęcie kroków w kierunku stania się gigantem zupełnie nowej technologii.

Nowy dyrektor generalny, Kurt-Allan Belfrage, po raz kolejny kładzie nacisk na badania, rozwój, a także modernizacje i plany ekspansji zakładów produkcyjnych.

Powietrze wolne od oleju

Jedna z pierwszych sprężarek śrubowych.

Kolejną ważną innowacją była opracowana przez Patrik'a Danielsson'a i Alf'a Lysholma sprężarka śrubowa. W 1958 r Iwan Åkerman wynalazł jej wersję bezolejową, a w 1967 roku, Ivar Trulsson zaprojektował stacjonarną sprężarkę typu ZR o napędzie elektrycznym. W 1967 r. firma Atlas Copco zaprezentowała swoje przenośne sprężarki śrubowe, które produkowały wolne od oleju sprężone powietrze (czyli takie, w których olej nie był wtryskiwany do komory sprężania). Wynalazek ten stał się podstawą do opracowania szeregu sprężarek stacjonarnych napędzanych elektrycznie. Jednostki te zostały prawie całkowicie pozbawione wibracji, a zatem można je było instalować niedrogo, na terenie zakładu klienta. Dzięki sprężarkom bezolejowym firma Atlas Copco podbiła nowe rynki zbytu tj. zakłady przemysłu tekstylnego, spożywczego i farmaceutycznego.

Ergonomiczne myślenie

Rynek sprężarek szybko się rozwijał, zaczęto je stosować powszechnie zarówno w górnictwie jak i budownictwie. Zwiększeniu uległ również zakres oferowanych narzędzi pneumatycznych dla przemysłu. W latach 60-tych ścisła współpraca z ekspertami w dziedzinie medycyny doprowadziła do znacznej poprawy ergonomii maszyn Atlas Copco. Te inwestycje w badania i rozwój stały się zalążkiem sukcesu komercyjnego.

Atlas copco 6.jpg

Rynek sprężarek szybko się rozwijał, zaczęto je stosować powszechnie zarówno w górnictwie jak i budownictwie. Zwiększeniu uległ również zakres oferowanych narzędzi pneumatycznych dla przemysłu. W latach 60-tych ścisła współpraca z ekspertami w dziedzinie medycyny doprowadziła do znacznej poprawy ergonomii maszyn Atlas Copco. Te inwestycje w badania i rozwój stały się zalążkiem sukcesu komercyjnego.

Nowa organizacja

Wraz z dynamicznym rozwojem działalności, firma Atlas Copco stała się bardziej skomplikowana w zarządzaniu. W 1968 roku przeprowadzono zmiany organizacyjne. Grupa została podzielona na trzy obszary działalności o wspólnej organizacji sprzedaży: górnictwa i techniki budowlanej, sprężonego powietrza oraz narzędzi. Po przekształceniu organizacji firmy, 60-letni Kurt-Allan Belfrage został zastąpiony na stanowisku dyrektora generalnego Atlas Copco przez Erika Johnsson'a. To właśnie Erik Johnsson podjął ideę oferowania pełnych metod, zamiast pojedynczych produktów.

Wzrost poprzez akwizycję 1970-1983: Zmiana klimatu dla przedsiębiorczości oraz zmiana strategii

W 1973 roku Vigg Romell zaprojektował i opracował pierwszą wiertarkę hydrauliczną do odwiertów w skale.

Atlas copco 7.jpg

W 1975 roku Tom Wachtmeister zastąpił Erik'a Johnsson'a na stanowisku prezesa Atlas Copco. Wachtmeister stanął przed wyzwaniem utrzymania rentowności i dalszej ekspansji, w czasach światowej recesji i zmieniających się warunkach przemysłowych. Koszty produkcji w krajach, w których firma produkowała swoje urządzenia znacznie wzrosły. Również w Szwecji i Belgi. Rezultatem była racjonalizacja produkcji i zmiany strukturalne, ale również szereg strategicznych przejęć przedsiębiorstw, które utorowały drogę do większej ilości rynków zbytu.

W 1975 r. Atlas Copco kupił pakiet większościowy w Beremie, której lekkie, napędzane benzyną wiertarki i wyłączniki były naturalnym uzupełnieniem wiertarek Atlas Copco Cobra. W 1976 roku oferta sprężarek została uzupełniona małymi sprężarkami poprzez zakup francuskiej firmy Mauguière. Na początku 1980 roku, dział sprężonego powietrza dokonał kilku strategicznych zakupów znacznie zwiększając potencjał firmy na terenie Stanów Zjednoczonych.

Zakup Turbonetics Inc w 1980 r. dał Atlas Copco cenną wiedzę o sprężarkach odśrodkowych. Nabycie niemieckiej firmy Linde w 1984r pozwoliło na równie szybki rozwój w dziedzinie sprężarek gazu.

Spółka wielu marek 1984-1996: Rozrost biznesu narzędzi

Oprócz dwóch obszarów działalności firmy: górnictwa i techniki budowlanej oraz sprężonego powietrza, istniał relatywnie niewielki dział narzędzi. Wachtmeister widział spory potencjał w tej "trzeciej nodze" firmy Atlas Copco.

W 1987 roku Atlas Copco przechwytuje Chicago Pneumatic Tool Co. firmę posiadającą bardzo silną pozycję w amerykańskim przemyśle i warsztatach samochodowych. W ten sposób firma Atlas Copco stała się największym na świecie producentem narzędzi pneumatycznych i systemów montażowych. W następnym roku, francuski producent narzędzi przemysłowych Georges Renault Ets SA, produkujący w szczególności maszyny do szlifowania i małe systemy montażowe został również wchłonięty przez Atlas Copco. W 1990 roku przejęto kolejną firmę Desoutter Brothers Plc. Desoutter posiadała szeroką bazę narzędzi przemysłowych i podzespołów co przyniosło współdziałanie w rozwoju techniki, produkcji i dystrybucji. W kolejnych latach 1992 i 1995 nabyto producentów elektronarzędzi, odpowiednio AEG Elektrowerkzeuge i Milwaukee Electric Tools.

Zarządzanie wieloma markami

Nowo nabyte spółki były doskonale znanymi markami na rynkach lokalnych. Zarząd Atlas Copco chciał zachować wartość różnych marek. Dlatego nabyte spółki zachęcano do zachowania własnego profilu, tak aby dać klientom jak najszerszą gamę opcji w tym samym segmencie rynku.

Kiedy Michael Treschow zastąpił w 1991 roku Tom'a Wachtmeister'a na stanowisku prezesa i dyrektora generalnego Atlas Copco, strategia wielu marek została skonsolidowana w całej firmie. Kolejne przejęcia, dokonane przez dział górnictwa i techniki budowlanej, włączyły kilka silnych marek na linię produkcyjną. Grupa starała się nabywać produkty komplementarne, które rozszerzały możliwości wyboru dla klientów firmy Atlas Copco. Do najbardziej znaczących przejęć zaliczyć należy wiertarki stalowe Secoroc, ekwipunek poszukiwawczy Craelius'a oraz samochody ciężarowe Wagner.

Pionierskie innowacje

W okresie 1984-1996 w firmie Atlas Copco dokonano również wielu istotnych innowacji technicznych. Należały do nich ErgoPulse, system Coprod, Tensor S oraz energooszczędne sprężarki VSD.

1997-2002: Rozszerzenie zakresu Integracja z internetem

Jako międzynarodowy producent z ogromną ilością operacji logistycznych, firma Atlas Copco jasno zdała sobie sprawę z ogromnych możliwości Internetu. Przeprowadzono szereg projektów internetowych, celem zwiększenia efektywności sprzedaży i jakości obsługi klienta. Technologie internetowe zostały włączone do obsługi wszystkich procesów biznesowych związanych z ludźmi, produktami i klientami. Monitorowanie sprężarek na odległość stało się możliwe.

Kiedy prezesem i dyrektorem generalnym Atlas Copco został w 1997 r. Giulio Mazzalupi wzmocniono koncentrację na rozwoju. Przyrost postanowiono osiągnąć poprzez wzrost organiczny w istniejącej działalności, zwiększenie obecności na rynkach azjatyckich oraz zwiększenie dochodów firmy ,uzyskiwanych dzięki wypożyczaniu sprzętu, konserwacjom oraz częściom zamiennym i akcesoriom.

Atlas Copco włączył się w szybko rozwijający się rynek wynajmu sprzętu. W 1997 roku firma dokonała największego zakupu w swojej historii, przejmując Prime Service Corporation. Przejęcie to było ważnym krokiem, który zgodnie z nową strategią, miał zwiększyć dochody firmy związane z serwisowaniem zużytych produktów. Dokonano również przejęć dodatkowych firm. W 1999 Atlas Copco kupiła północnoamerykańską wypożyczalnie Corporation, którą połączono z Prime Service w roku 2001.

Projekty rozwoju na 21 wiek

Pierwszym sukcesem komercyjnym przełomu wieków stały się sprężarki VSD (Variable Speed Drive). Ich specjalny system napędu zapewnia dostarczanie przez sprężarkę zawsze odpowiedniej ilości powietrza, co pozwala zaoszczędzić energię, obniżając jej zużycie do 30%.Kolejnym sukcesem była nowa generacja elektronarzędzi, po raz pierwszy zaprezentowana w 1993 roku - Tensor S / Power Focus. Nutrunner został wyposażony w unikalny silnik o większej wydajności, mniejszej wadze oraz mocy większej niż jakikolwiek inny sprzęt dostępny na rynku. Przełomowym produktem Atlas Copco była również Cobra mk1, najpotężniejszy łamacz asfaltu na świecie. Produkt zdobył kilka nagród za swoją ergonomię i przyjazność dla środowiska.

Nacisk na wzrost zysków od 2002 r.

Nowym prezesem grupy Atlas Copco zostaje Gunnar Brock, od pierwszych dni podkreślając znaczenie badań i rozwoju. Naciska również, aby wszyscy członkowie grupy odbyli spotkania ze swoimi klientami. Wykorzystanie internetu nadal rośnie, a firma koncentruje się na rozwoju bardziej przyjaznych dla środowiska produktów i procesów. Grupa Atlas Copco dąży również do wzrostu zysków w celu zapewnienia długoterminowej rentowności. W tym celu zakupuje następne firmy w Stanach Zjednoczonych.

Kolejnym krokiem ku rentowności jest pozbycie się przez Atlas Copco wszystkich tych segmentów działalności, w których grupa nie ma wiodącej pozycji na rynku, a jej uzyskanie byłoby zbyt kosztowne. W 2005 roku firma pozbywa się dwóch wydziałów Atlas Copco Electric Tools i Milwaukee Electric Tool, a w 2006 roku wydziału wynajmu maszyn budowlanych z siedzibą USA.

2008 - dzisiaj Adaptacja do zmian

Pod koniec roku 2008, świat został dotknięty przez kryzys gospodarczy i finansowy, który w dużym stopniu osłabił również Atlas Copco, głównie z powodu spadku zamówień od górnictwa. Firma podjęła kroki w celu dostosowania się do nowej sytuacji.

Dnia 1 czerwca 2009 r., następcą Gunnar'a Brock'a na stanowisku prezesa został Ronnie Leten.

Źródła