Tekst źródłowy strony Zasady regulacji dla sprężarek wyporowych

== Upust ciśnienia ==
Oryginalną metodą regulacji dla sprężarki jest zawór nadmiarowy ciśnienia, który umożliwia ujście ciśnienia do atmosfery. Zawór w swojej najprostszej wersji może być utrzymywany przy pomocy sprężyny, a napięcie sprężyny określa wartość ciśnienia końcowego. Często zamiast tego stosowany jest serwo - zawór, który jest sterowany przy pomocy regulatora. Umożliwia to łatwą kontrolę ciśnienia, a zawór może również działać jako zawór odciążający podczas uruchamiania sprężarki pod ciśnieniem. Upust ciśnienia wymaga dużej ilości energii ponieważ sprężarka musi stale pokonywać pełne przeciwciśnienie. Wariant, który jest stosowany w mniejszych sprężarkach opiera się na odciążaniu sprężarki poprzez całkowite otwarcie zaworu tak by sprężarka musiała pokonać ciśnienie atmosferyczne. Zużycie energii jest tu zdecydowanie mniejsze. Ta metoda jest często stosowana w sprężarkach procesowych gdzie gaz nie może być wypuszczany do atmosfery lub jest na to zbyt cenny.

[[Plik:Upust-cisnienia.svg|frame|center]]

== Przewód obejściowy ==
Regulacja przy zastosowaniu przewodu obejściowego opiera się na tej samej zasadzie co regulacja przy pomocy zaworu nadmiarowego. Różnica polega na tym, ze uwolnione powietrze pod ciśnieniem jest schładzane i kierowane ponownie do wlotu sprężarki.

[[Plik:Przewod-obejsciowy.svg|frame|center]]

== Przepustnica przy wlocie powietrza ==
Dławienie przy pomocy przepustnicy jest łatwym sposobem na ograniczenie przepływu. Poprzez zwiększenie stosunku ciśnień w sprężarce w zależności i zależnie od wytworzonego podciśnienia przy wlocie. Metoda ta jest jednak możliwa do stosowania tylko przy małych zakresach regulacji. Sprężarki z wtryskiem cieczy mające duży dopuszczalny stosunek ciśnień mogą być jednakże regulowane aż do 10% swojej maksymalnej wydajności. Ta metoda wymaga stosunkowo dużej ilości energii ze względu na wysoki stosunek ciśnień.

[[Plik:Przepustnica-przy-wlocie-powietrza.svg|frame|center]]

== Upust ciśnienia i przepustnica przy wlocie powietrza ==
Najczęściej obecnie stosowana metoda regulacji, która obejmuje maksymalny zakres regulacji (O - 100%) przy niskim poborze energii - tylko 15 - 20% energii pełnego dociążenia przy odciążonej sprężarce (przepływ zerowy).

Zawór wlotowy jest zamknięty z niewielką tylko szczeliną otwarta w tym samym czasie gdy zawór wydmuchowy otwiera się i uwalnia wychodzące ze sprężarki powietrze. Element sprężający pracuje wtedy przy próżni przy wlocie i niewielkim przeciwciśnieniu. Istotnym elementem jest to, by upust powietrza odbywał się szybko oraz to, by upuszczana ilość była niewielka po to by uniknąć niepotrzebnych strat przy przejściu ze stanu dociążenia do stanu odciążenia. System wymaga własnego zbiornika powietrza, którego wielkość jest uzależniona od wymaganej różnicy ciśnień między wartością ciśnienia dociążania i odciążania i dopuszczalnej liczby cykli odciążania w ciągu godziny.

[[Plik:Upust-cisnienia-przepustnica.svg|frame|center]]

== Start / stop ==
Sprężarki o mocy mniejszej niż 5-10 kW często są sterowane poprzez całkowite wyłączenie silnika elektrycznego w chwili gdy ciśnienie osiągnie górną wartość graniczną i ponowne uruchamianie gdy ciśnienie dojdzie do dolnej wartości granicznej. Ta metoda wymaga dużej pojemności systemu lub dużej różnicy ciśnień między ciśnieniem zatrzymania i uruchomienia w celu zminimalizowania obciążenia silnika elektrycznego. Jest to efektywna metoda regulacji pod warunkiem, że ilość uruchomień na jednostkę czasu jest utrzymywana na niskim poziomie.

[[Plik:Start-stop.svg|frame|center]]

== Regulacja prędkości obrotowej ==
Silnik spalinowy, turbina lub też sterowany przy pomocy częstotliwości silnik elektryczny kontrolują prędkość obrotową silnika i co za tym idzie natężenie przepływu. Jest to efektywna metoda na osiągnięcie równego ciśnienia wylotowego.

Zakres regulacji zależy od typu sprężarki, ale największy jest przy sprężarkach z wtryskiem płynu. Często regulacja prędkości obrotowej i upust ciśnienia są ze sobą powiązane, przy zastosowaniu lub bez zastosowania przepustnicy wlotowej, przy niskim stopniu dociążenia.

[[Plik:Regulacja-predkosci-obrotowej.svg|frame|center]]

== Zmienna wielkość portu wylotowego ==
Wydajność sprężarki tłokowej może być regulowana poprzez zmianę położenia portu wylotowego w obudowie wzdłużnie w kierunku do wlotu. Jednakże ta metoda wymaga dużej ilości energii przy dociążeniach częściowych i jest stosunkowo rzadko stosowana.

== Odciążanie zaworu ssawnego ==
W sprężarkach tłokowych można efektywnie dokonywać upustu poprzez mechaniczne wymuszanie otwarcia zaworu wlotowego. Powietrze jest wtedy wypompowywane i wpompowywane pod tłokiem przy minimalnych stratach energii często niższych niż 10% mocy na wałku przy dociążeniu.

W przypadku sprężarek obustronnego działania mamy do czynienia z odciążaniem wielostopniowym gdzie jeden cylinder w danym czasie jest równoważony w celu lepszego dopasowania wydajności do zapotrzebowania. Inna metodą stosowaną w sprężarkach procesowych jest umożliwienie otwarcia zaworu podczas części ruchu skokowego tłoka i w ten sposób osiągnięcie stałej kontroli przepływu.

[[Plik:Element-odciazajacy.svg|frame|center|Urządzenie odciążające w sprężarce tłokowej.]]

== [[Szkodliwa objętość sprężarki|Objętość szkodliwa]] ==
Zmiana objętości szkodliwej w sprężarkach tłokowych powoduje zmniejszenie stopnia napełnienia i w konsekwencji i zmniejszenie wydajności sprężarki. Objętość szkodliwa jest zmieniana przy pomocy podłączonych zewnętrznie zbiorników.

== Pełne dociążenie - odciążenie - stop ==
Jest to najpopularniejsza metoda regulacji stosowana w przypadku sprężarek o mocy większej niż 5 kW łącząca duży zakres regulacji z niskimi stratami. Praktycznie jest to kombinacja metody start / stop i różnych systemów odciążania.

== Bibliografia ==
* {{Book_AC}}

[[Kategoria:Sprężarki]]